هر روز اخبار متفاوتی از این جلسات به بیرون درز می‌کند و همین مسئله محافل داخلی را در مورد امتیازدهی دوباره به غرب کمی نگران کرده است. در همین راستا پیش از این برخی طرف‌ها از توافق تهران و واشنگتن بر سر بازگشت همزمان به برجام خبر دادند. در ادامه رسانه‌ها بازگشت گام به گام به تعهدات را به عنوان نتیجه مذاکرات بازتاب دادند. روز گذشته نیز برخی منابع از احتمال انجام توافقی موقت بین ایران و آمریکا سخن گفتند. اما سیدعباس عراقچی، رئیس هیئت مذاکره‌کننده ایران در وین شایعاتی نظیر طرح‌های گام به گام یا «توافق موقت» و مرحله‌ای را بی‌پایه و اساس دانست و گفت: ایران، همان‌گونه که رهبر معظم انقلاب تأکید کردند، به هیچ وجه اجازه فرسایشی شدن مذاکرات را نخواهد داد. وی تأکید کرد پیش از هر چیز، این آمریکا است که باید به اجرای تعهداتش بازگردد و اقدام متقابل از سوی ایران پس از راستی آزمایی انجام می‌شود. در گفت‌وگو با سید مصطفی خوش‌چشم کارشناس سیاست خارجی، آخرین حواشی مذاکرات را بررسی کرده‌ایم.
تحلیل شما از مذاکرات وین چیست؟ آمریکا به دنبال چه اهدافی از این دور گفت‌وگوهاست؟
پیش از هر چیز باید توجه داشت آن‌گونه که ثابت شده هدف آمریکایی‌ها در هر مذاکره‌ای حفظ شاکله کلی تحریم‌ها و فشار بر جمهوری اسلامی است. این کار حتی با بخش کوچکی از تحریم‌ها میسر است. یعنی ممکن است واشنگتن برای راضی کردن کشورمان تعداد زیادی از شمول تحریم را لغو کند، اما فشار را با حفظ قوانینی مثل کاتسا (قانون مقابله با دشمنان آمریکا از طریق تحریم‌ها) و ایسا (لایحه تحریم‌های ایران) نگه دارند. بنابراین اعداد و درصد نباید ما را فریب دهد، بلکه باید به دنبال رفع ریشه‌ای تحریم‌ها باشیم تا مردم از برداشته شدن آن فواید اقتصادی کسب کنند. آمریکا می‌خواهد ایران را بپیچاند؛ یعنی هم شاکله تحریم‌ها را حفظ کند و هم پیشرفت هسته‌ای ما را متوقف کند، نباید خام این بازی دشمن شویم.
نگرانی‌ها درباره اینکه آمریکا به دنبال طولانی کردن مذاکرات و گرفتن امتیازات بیشتر از تهران است را تا چه حد می‌پذیرید؟
آمریکا دقیقاً به دنبال این است که مذاکرات را فرسایشی کند. اصلاً ایده توافق موقت و حتی مذاکره مرحله‌ای و بدون توقف در همین راستاست. برنامه این است که اهرم‌های فشار را از دست ما خارج کنند. توافق سه ماهه با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در 5 خرداد پایان می‌یابد پس آمریکا به دنبال این است این مهلت را تمدید کند تا مهلت زمانبندی توقف اجرای داوطلبانه دستورالعمل الحاقی لوث شده و به عنوان یک اهرم فشار از دست ما خارج شود. آن‌ها همچنین می‌خواهند با طولانی کردن مذاکرات، غنی سازی بالای 3.67 درصد و کار روی سانتریفیوژهای پیشرفته به عنوان دو برگ برنده ما را در ازای دادن امتیازات ناچیز و کوچک متوقف کنند. ایران در این شرایط باید قاطعانه برخورد کرده و با تعیین مهلت با تاریخ مشخص، سعی کند مذاکرات هرچه زودتر به نتیجه رسیده و تحریم‌ها اگر برداشتنی است برداشته شده و اگر نیست بازی دشمن به درازا کشیده نشود. بنابراین لازم است در هر گفت و گویی ایران بر سه اصل تأکید کند؛ برداشته شدن همه تحریم‌ها، داشتن مدت زمان کافی برای راستی آزمایی بین 3 تا 6 ماه در حالت حداقلی و همین‌طور خودداری از هر نوع توافق میان‌مدت.
باوجود همه خوشبینی‌ها برخی معتقدند آمریکا به دنبال حفظ شاکله کلی تحریم‌های ضد ایرانی و تنها اعطای امتیازات سوری به ایران است. نظر شما در این باره چیست؟
آمریکا این هدف را دنبال می‌کند، اما آن‌گونه که اعلام شده لغو همه تحریم‌های برجامی و تحریم‌های ایسا، ویزا و کاتسا که در دوره باراک اوباما تصویب و در دوره ترامپ با برچسب‌های حقوق بشری و موشکی ادامه پیدا کرد، خواسته ایران است. در دوره اوباما تحریم‌های کنونی وجود نداشت، اما باز هم سوئیفت در انجام تراکنش بانکی با ایران مانع تراشی می‌کرد. پس همان‌گونه که گفته شد ما نباید اسیر اعداد و ارقام شویم و خواستار لغو ریشه‌ای تحریم‌ها باشیم. البته ظاهراً در گفت‌وگوهای وین ایالات متحده تنها بحث تعلیق تحریم‌ها را مطرح کرده ودر مورد لغو آن‌ها صحبتی نشده است. آنچه مشخص است اینکه تحریم ابزار فشار طرف آمریکایی است و به راحتی حاضر نیستند آن را از دست بدهند. این ما هستیم که با ثبات قدم باید این اسلحه را از دست آن‌ها خارج کنیم. در کنار آن تا زمانی که خواسته‌های ما محقق نشده نه تنها نباید اهرم‌های فشار خود را روی زمین بگذاریم، بلکه باید در جهت تقویت آن گام برداریم.
نظر شما